Het zadeldekje: wol op wol slijt minder

In Staphorst helpen wollen zadelhoezen tegen slijtage van de kleding. De lokaal gangbare theorie is dat wol op wol minder slijt dan wol op ander materiaal, zoals (kunst)leer. Dus om te voorkomen dat er in de achterzijde van de rok een glimmende slijtplek komt, wordt een zogenoemd zadeldekje over het fietszadel gedaan. Het zijn in Staphorst vooral de streekdrachtdraagsters die een zadeldekje gebruiken. De zadeldekjes worden ook gezien als decoratie van de fiets, dus het is belangrijk om een mooi exemplaar te maken of te laten maken. Zadeldekjes worden meestal gebruikt in combinatie met gehaakte jasbeschermers.

De zadeldekjes zijn gehaakt of gebreid van wol of van garens met een mengsel met wol. De meest voorkomende kleurencombinaties zijn zwart en blauw of zwart, blauw en groen. Er zijn allerlei variaties in de gebruikte motieven. Meestal zijn het geometrische motieven of repeterende randen. Ook ingebreide ster- of bloemmotieven komen voor. De keuze voor de motieven is afhankelijk van de smaak van de maker dan wel gebruiker. De zadeldekjes zijn ovaal van vorm of enigszins hartvormig. Rondom worden lusjes gehaakt, waardoor een stuk elastiek gehaald kan worden om het zadeldekje op de plaats te houden.

Wie zelf niet handig is kon tot voor kort een zadeldekje laten maken bij de naaikransvan de kerk. Ook worden ze tweedehands te koop aangeboden. Het is niet bekend wanneer zadeldekjes algemeen werden in Staphorst. Ze kwamen in ieder geval voor de Tweede Wereldoorlog al voor. Zadeldekjes werden in Staphorst uitsluitend door vrouwen en meisjes gebruikt en voor zover bekend niet door mannen en jongens.